Yüksek Basınç Sıvı Kromatografisi
Yüksek Performans Sıvı Kromatografisi (HPLC)
1. Kullanıldığı Alanlar
– Organik, inorganik ve biyolojik bileşikler, polimerler, kiral bileşikler, ısıl kararsız bileşikler ve küçük iyonlardan makromoleküllere kadar geniş ölçekte birçok bileşiğin ayrılmasında
– Safsızlık analizinde
– Uçucu ya da uçucu olmayan bileşiklerin analizinde
– Nötral, iyonik ve zwitter iyonik moleküllerin belirlenmesinde
– Bileşiklerin izolasyonu ve saflaştırılmasında
– Çok yakın ilişkili iki bileşiğin ayrılmasında
– Preparatif ve proses ölçekli ayırmalarda
– Tahribatsız yöntem
– Kalitatif ve kantitatif yöntem
2. Yaygın Uygulamaları
– Fizyolojik örneklerdeki amino asit, nükleik asit ve protein gibi moleküllerin miktarlarının ölçümlerinde
– İlaçların, sentetik biyoürünlerin ve ilaç dozaj şekillerinde bozunma ürünlerinin miktarlarının ölçümlerinde
– Tarım ilacı (pestisit) ve böcek ilacı (insektisit) gibi zehirli bileşiklerin miktarlarının ölçümlerinde
– Çevresel örneklerin görüntülenmesinde
– Karışımlardan bileşiklerin saflaştırılmasında
– Polimerlerin ayrıştırılmasında ve bir karışımdaki polimerlerin molekül ağırlığı dağılımının belirlenmesinde
– Kalite denetiminde
– Sentetik tepkimelerin izlenmesinde
3. Örnekler
3.1. Hal
Cihaza verilecek numunenin sıvı şeklinde verilmesi gerekir. Katı örnekler, hem sabit faza hem de hareketli faza uygun bir sıvı içerisinde çözülerek cihaza verilir.
3.2. Miktar
1 ile 100 μL arası enjeksiyon yapılır (genelde 5-10 μL); Miktar, algılayıcının (dedektör) analite olan hassasiyetine ve dinamik aralığa bağlı olarak değiştirilebilir.
3.3. Hazırlanması
Örnek hazırlama şu evreleri içerebilir: Seyreltme, ön deriştirme, filtrasyon, ekstraksiyon, ultrafiltrasyon, ya da türevlendirme.
4. Analiz Süresi
Analiz süresi 5 dakika ile 2 saat arası değişmektedir (genellikle 10-25 dk). Örnek hazırlama süresi ise örnekten örneğe değişkenlik gösterir. Bazı örneklerin hazırlaması analizinden daha fazla zaman sürer.
5. Sınırlamalar
- Bileşik tanımada yetersizdir. MS (kütle spektrometresi) ile kullanıldığında bu sorun büyük ölçekte düzeltilmiş olur.
- Bir seferde sadece bir maddenin analizi yapılabilir.
- Ayırma işlemini optimize etmek için birkaç analiz gerektirir.
- Analiz uzun sürebilir.
6. Tamamlayıcı ya da İlgili Teknikler
i. Kütle spektrometresi (MS) yapı teşhisini sağlar ve molekül ağırlığı hakkında bilgi verir.
ii. Nükleer manyetik rezonans (NMR) moleküler yapı hakkında detaylı bilgi verir.
iii. Kızılötesi spektroskopisi (IR) fonksiyonel gruplar hakkında bilgi verir.
Kaynaklar
Settle, F., (1997). Handbook of Instrumental Techniques for Analytical Chemistry, Prentice Hall
İlgili Diğer Yazılar
İlgili Kitaplar
Kimyasal Ayırmalar
Kromatografi ve Ayırma İşlemleri